Ta strona wykorzystuje ciasteczka ("cookies") w celu zapewnienia maksymalnej wygody w korzystaniu z naszego serwisu. Czy wyrażasz na to zgodę?

Czytaj więcej

Wykład 7

Professor Michał Krzyżanowski

Department of Informatics and Media
Uppsala University
Więcej informacji



Analiza zmian dyskursywnych: krytyczne badania nad dyskursem a eksploracja dyskursu i zmiany społecznej

Tematem mojej prezentacji będzie pojęcie zmian dyskursywnych (Krzyżanowski 2013, 2018a, 2020b), które od ponad dekady funkcjonuje jako jedno z głównych pojęć w analizie i interpretacji relacji między dyskursem i przemianami społecznymi. Analizę tę ujmuje się zazwyczaj w ramach szerszej perspektywy krytycznych badań nad dyskursem, a w szczególności podejścia dyskursywno-historycznego (DHA; zob. Krzyżanowski 2010; Reisigl 2017; Wodak 2001). Pojęcie zmian dyskursywnych opiera się na klasycznych koncepcjach krytycznych badań nad dyskursem takich jak, przede wszystkim, rekontekstualizacja (Bernstein 1990, Krzyżanowski 2016) – która skupia się na hegemonicznym porządkowaniu w dyskursie, jak również jego rozpowszechnieniu w czasie i przestrzeni. Idea zmian dyskursywnych była też niezbędna do połączenia analiz na poziomach mikro i mezo dynamiki dyskursu, jednocześnie odnosząc ich wyniki do szerszego kontekstu zmiany dyskursywnej na poziomie makro, w skali globalnej i transnarodowej (Fairclough 1992). Jako koncepcja, zmiany dyskursywne umożliwiły również śledzenie specyficznych, „zlokalizowanych” i kontekstowo zależnych reakcji różnych aktorów społecznych na szerzej pojętą dynamikę przemian społecznych, politycznych i gospodarczych, postrzeganą jako stopniowa lub narastająca zmiana (Krzyżanowski 2018b) i/lub jako „kryzysy” o różnym charakterze (Krzyżanowski 2019; Krzyżanowska & Krzyżanowski 2018, Krzyżanowski & Krzyżanowska 2022, Krzyżanowski et al. 2023; Moffitt 2016). W celu podkreślenia zarówno wykonalności, jak i możliwości zastosowania pojęcia zmian dyskursywnych i ich opartej na rekontekstualizacji logice, niniejsza praca skupi się na ich zastosowaniu w krytycznej dekonstrukcji dyskursów będących nośnikami normalizacji współczesnej polityki wykluczenia (Krzyżanowski 2020; Wodak 2015). Szczególną uwagę poświęcę przede wszystkim dyskursowi wokół tak zwanego ‘kryzysu imigracyjnego’ w Europie od 2014 roku (Krzyżanowski, Triandafyllidou & Wodak 2018). Omówię również, jak szersza perspektywa zmian dyskursywnych była pomocna w śledzeniu zróżnicowanej dynamiki dyskursów publicznych i ich diachronicznym przenikaniu do polityki i reżimów wykluczenia w krajach tak jak, między innymi, Polska, Szwecja czy Wielka Brytania. Wykażę, jak wdrożenie zmian dyskursywnych wskazuje nie tylko na linearną czy narastającą dynamikę dyskursu, lecz także na jej mocno osadzoną w mediacji naturę (Krzyżanowski & Ekström 2022). Pozwala to na śledzenie rozprzestrzeniania się moralnych panik związanych z imigracją (Cohen 1972; Krzyżanowski 2020b), w tym poprzez rekontekstualizację skrajnie prawicowych populistycznych i neoliberalnych dyskursów i ram (Phelan 2019; Wodak & Krzyżanowski 2017) oraz „dyskursów granicznych” un/in-civility, czyli odpowiednio antydemokratycznych i antypluralistycznych dyskursów (Krzyżanowski & Ledin 2017; Krzyżanowski et al. 2021) w szerszej wyobraźni publicznej.

Bibliografia

  1. Bernstein, B. (1990). The Structuring of Pedagogic Discourse. London: Routledge.
  2. Cohen, S. (1972). Folk Devils and Moral Panics. London: Routledge.
  3. Krzyżanowska, N., & Krzyżanowski, M. (2018). ‘Crisis’ and Migration in Poland: Discursive Shifts, Anti-Pluralism and the Politicisation of Exclusion. Sociology, 52(3), https://doi.org/10.1177/0038038518757952  
  4. Krzyżanowski, M. (2010). The Discursive Construction of European Identities: A Multi-Level Approach to Discourse & Identity in Transforming European Union. Frankfurt am Main: Peter Lang.
  5. Krzyżanowski, M. (2013). Policy, Policy Ocmmunication & Discursive Shifts. In: P. Cap & U. Okulska. Analyzing Genres in Political Communication. Amsterdam: John Benjamins, 101-133.
  6. Krzyżanowski, M. (2016). Recontextualisations of Neoliberalism and the Increasingly Conceptual Nature of Discourse: Challenges for Critical Discourse Studies. Discourse & Society 27(3). https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0957926516630901
  7. Krzyżanowski, M. (2018a). Discursive Shifts in Ethno-Nationalist Politics: On Politicisation and Mediatisation of the ‘Refugee Crisis’ in Poland. Journal of Immigrant & Refugee Studies 16 (1-2). https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15562948.2017.1317897
  8. Krzyżanowski, M. (2018b). ‘We Are a Small Country that Has Done Enormously Lot’: The ‘Refugee Crisis’ & the Hybrid Discourse of Politicising Immigration in Sweden. Journal of Immigrant & Refugee Studies 16 (1-2). https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15562948.2017.1317895
  9. Krzyżanowski, M. (2019). ‘Brexit’ and the Imaginary of ‘Crisis’: A Discourse-Conceptual Analysis of European News Media. Critical Discourse Studies 16(2). https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17405904.2019.1592001
  10. Krzyżanowski, M. (2020a). Normalization and the Discursive Construction of ‘New’ Norms and ‘New’ Normality: Discourse in/and the Paradoxes of Populism and Neoliberalism. Social Semiotics 30:4, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10350330.2020.1766193
  11. Krzyżanowski, M. (2020b). Discursive Shifts and the Normalisation of Racism: Imaginaries of Immigration, Moral Panics and the Discourse of Contemporary Right-Wing Populism. Social Semiotics 30:4 https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10350330.2020.1766199
  12. Krzyżanowski, M. & P. Ledin. (2017). Uncivility on the Web: Populism in/and the Borderline Discourses of Exclusion. Journal of Language & Politics 16(4). https://benjamins.com/catalog/jlp.17028.krz
  13. Krzyżanowski, M., A. Triandafyllidou & R. Wodak. (2018). The Mediatization and the Politicization of the “Refugee Crisis” in Europe. Journal of Immigrant & Refugee Studies 16 (1-2). https://doi.org/10.1080/15562948.2017.1353189
  14. Krzyżanowski, M., M. Ekman, P-E. Nilsson, M. Gardell & C. Christensen. (2021). Uncivility, Racism, and Populism: Discourses and interactive practices in anti- & post-democratic communication. Nordicom Review 42(S1). https://sciendo.com/article/10.2478/nor-2021-0003
  15. Krzyżanowski, M. & M. Ekström (2022). The Normalisation of (Right-Wing) Populism and Nativism Authoritarianism: Discursive Practices in Media, Journalism and the wider Public Sphere/s. Discourse & Society 33:6 https://doi.org/10.1177/09579265221095406  
  16. Krzyżanowski, M. & N. Krzyżanowska (2022). Narrating the ‘New Normal’? COVID-19 and Discursive Shifts in (Right-Wing) Populist Imaginary of Crisis as a Normalisation Strategy. Discourse & Society 33:6, Online first https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/09579265221095420.
  17. Krzyżanowski, M., R. Wodak, H. Bradby, M. Gardell, A. Kallis, N. Krzyżanowska, C. Mudde, & J. Rydgren. (2023). De/Constructing the ‘New Normal’: Towards a Research Agenda on Crisis and the Normalization of Anti- & Post-Democratic Action. To appear in Journal of Language & Politics.
  18. Moffitt, B. (2016). The Global Rise of Populism. Stanford: Stanford University Press.
  19. Phelan, S. (2019). Neoliberalism, the Far Right, and the Disparaging of “Social Justice Warriors”, Communication, Culture and Critique 12(4).
  20. Reisigl, M. (2018). The Discourse-Historical Approach. In: J. Richardson & J. Flowerdew (eds). The Routledge Handbook of Critical Discourse Studies. London: Routledge, 44-59.
  21. Wodak, R. (2015). The Politics of Fear. London: Sage.
  22. Wodak, R. & M. Krzyżanowski. (2017). Right-Wing Populism in Europe & USA: Contesting Politics & Discourse beyond ‘Orbanism’ and ‘Trumpism’. Journal of Language & Politics 16:4, https://benjamins.com/catalog/jlp.17042.krz

Strona główna