Wykład 2
Profesor Anthony Pym
School of Languages and Linguistics
The University of Melbourne
Więcej informacji
Rebranding tłumaczenia
W ostatnich dziesięcioleciach przekładoznawstwo odniosło spektakularny sukces, rozprzestrzeniając się poza Europę i różnicując się tematycznie. Po części dzięki licznym podręcznikom możemy aktualnie zidentyfikować długotrwałe trendy badawcze. W szczególności obserwujemy tendencję do rozszerzania pojęcia przekładu, potrzebę zaangażowania społecznego i politycznego, jednoczesny spadek zainteresowania językami i równoległy brak zainteresowania językoznawstwem, sporadyczne próby pogodzenia tłumaczenia wykonywanego przez człowieka z tłumaczeniem maszynowym oraz rosnący rozdział podejść teoretycznych i empirycznych.
Jednak języki nadal istnieją i rośnie potrzeba komunikowania się w różnych językach, a większość tradycyjnych modeli przekładu nie jest już w stanie sprostać zadaniu. Było to szczególnie widoczne w kontekście tłumaczenia informacji pandemicznych w Melbourne – w mieście, w którym mówi się ponad 250 językami. Pracując nad problemami komunikacji pandemicznej, doszedłem do wniosku, że podstawowe modele przekładu wywodzące się z zachodniej kultury drukowanej nie są już adekwatne. Nie tłumaczymy między językami w osobnych krajach – pracujemy w wielojęzycznie bardzo zróżnicowanych miastach. Nie pracujemy wyłącznie na języku naturalnym – komunikujemy się słowem mówionym i mediami audiowizualnymi. Nie działamy w akademickiej opozycji do uczenia się języków – tłumaczenie jest obecne w całym procesie uczenia się języka przez dorosłych. Nie oglądamy się wstecz, aby odtworzyć przekaz z przeszłości – naszym zadaniem jest osiągnięcie efektów w przyszłości. I nie przeciwstawiamy tłumaczenia wykonywanego przez człowieka tłumaczeniu maszynowemu – wszyscy musimy znaleźć sposób na czerpanie korzyści z rosnącej automatyzacji. Biorąc pod uwagę powyższe zagadnienia, nie możemy dłużej bronić wąskiej koncepcji zawodu tłumacza – zamiast tego musimy działać na rzecz ulepszania tłumaczenia jako szeroko rozpowszechnionej twórczej działalności społecznej.